Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) staat voor ondernemerschap waarbij niet alleen de economische belangen voorop staan, maar ook de impact op de maatschappij en het milieu. In het Engels worden vaak de drie P’s genoemd: people, planet en profit.
Steeds meer bedrijven vinden het belangrijk om maatschappelijk verantwoord te ondernemen en ook steeds meer bedrijven maken naast hun financiële jaarverslag ook een duurzaamheidsverslag.
Wil jij ook maatschappelijk verantwoord gaan ondernemen? Maar zit jij in een sector waar je voor je gevoel weinig impact hebt op zaken zoals het klimaat? Kom je daardoor niet veel verder dan goed isoleren en duurzame energie afnemen? Er zijn veel meer mogelijkheden om een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij en daardoor maatschappelijk verantwoord te ondernemen. In dit artikel lees je er meer over.
Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?
Volgens Wikipedia is de betekenis van maatschappelijk verantwoord ondernemen: ‘een vorm van ondernemen gericht op economische prestaties (profit), met respect voor de sociale kant (people), binnen de ecologische randvoorwaarden (planet)’. In het Nederlands wordt er ook wel gesproken over ondernemen met oog voor mens, milieu en maatschappij.
Wanneer je het milieu belangrijk vindt kun je daar als bedrijf bijvoorbeeld aan bijdragen door duurzame energie af te nemen, energie te besparen en afval te scheiden. Je kunt ook nog een stap verder gaan door zelf innovatieve producten of diensten te ontwikkelen.
Maar MVO blijft niet beperkt tot het milieu. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (bijvoorbeeld mensen met een lichamelijke beperking) in dienst nemen kan ook een onderdeel zijn van het MVO plan van jouw bedrijf. En zo zijn er nog veel meer dingen die je kunt doen.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen versus duurzaam ondernemen
MVO en duurzaam ondernemen is in principe hetzelfde. De term duurzaam wordt ook vaak gebruikt in relatie tot het milieu en daardoor wordt de term duurzaam ondernemen vaak ook vooral geassocieerd met het milieu en het klimaat. Het is echter veel breder dan dat. In dit artikel gebruiken we alleen de term maatschappelijk verantwoord ondernemen, omdat dit beter de lading weergeeft en omdat dit de meestgebruikte term is.
Koop artikelen die aan de MVO-principes voldoen
Wil je als bedrijf maatschappelijk verantwoord gaan ondernemen en wil je alleen artikelen inkopen die hieraan voldoen? Bekijk dan de lijst hieronder. Deze lijst is ook erg handig als je voor jezelf verantwoorde artikelen wilt kopen.
- Artikelen met een algemeen milieukeurmerk
- Duurzame keukenapparatuur
- Duurzame huishoudelijke apparaten
- Fairtrade artikelen
- Artikelen van gerecycled materiaal
- Refurbished artikelen
- Tweedehands boeken
- Artikelen van B Corpsbedrijven
- Artikelen van sociale ondernemingen
- Artikelen van goede doelen
- Artikelen afkomstig uit duurzame landbouw
- Biologische artikelen
- Natuurcosmetica artikelen
De Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties
In 2015 hebben de Verenigde Naties 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) opgesteld, waarvan het de bedoeling is dat ze in 2030 gehaald zijn. Een paar voorbeelden van deze doelstellingen zijn: extreme armoede uitbannen, gezondheidszorg toegankelijk maken voor iedereen, goed onderwijs, gelijke kansen voor mannen en vrouwen en vrede en rechtvaardigheid.
Wanneer je maatschappelijk verantwoord wilt ondernemen kun je onderzoeken aan welke SDG’s jouw bedrijf op een logische manier kan bijdragen. Een aantal SDG’s lijken heel makkelijk om uit te voeren. Maar het gaat verder dan alleen in je eigen organisatie kijken.
Als je gaat voor de SDG ‘waardig werk en economische groei’, dan houdt dat bijvoorbeeld in dat je de arbo omstandigheden van je eigen personeel op orde hebt en ze een eerlijk loon betaalt. Maar ook dat je geen spullen inkoopt van bedrijven waar kansarme arbeiders 16 uur per dag werken voor een hongerloontje. En dat is niet altijd makkelijk te controleren.
De MVO prestatieladder
Om maatschappelijk verantwoord ondernemen concreet te maken voor Nederland is de MVO prestatieladder opgericht. De norm ISO 26000:2010 is hierbij de referentie, maar deze norm is niet certificeerbaar. Aan de hand van de MVO prestatieladder kun je je bedrijf wel laten certificeren.
Met zo’n MVO certificaat laat je ook aan de buitenwereld zien dat je het serieus neemt en niet alleen een paar duurzame dingetjes doet voor de buitenwereld. Ook als certificeren je wat te ver gaat geeft de MVO prestatieladder een mooie leidraad van wat je allemaal kan doen om MVO te implementeren in je bedrijf.
De zeven kernthema’s van de MVO prestatieladder
De MVO prestatieladder heeft 31 thema’s, die onderverdeeld zijn in zeven kernthema’s. Deze kernthema’s zijn:
- Behoorlijk bestuur
- Goed werkgeverschap
- Mensenrechten
- Eerlijk zaken doen
- Consumenten aangelegenheden
- Circulaire economie en klimaatverandering
- Betrokkenheid bij en ontwikkeling van de samenleving
Er is ook een koppeling van deze thema’s met de SDG’s van de Verenigde Naties. Met het thema ‘goed werkgeverschap’ kun je bijvoorbeeld bijdragen aan SDG 3: Goede gezondheid en welzijn, SDG 4: Kwaliteitsonderwijs, SDG 5: Gendergelijkheid en SDG 8: Waardig werk en economische groei.
Internationaal MVO
Maatschappelijk verantwoord ondernemen in Nederland kan al een uitdaging zijn. Maar wanneer je ook internationaal onderneemt komen er nog extra moeilijkheden bij kijken.
De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) heeft voor de deelnemende landen MVO richtlijnen opgesteld voor internationale ondernemingen. De Nederlandse overheid heeft bepaald dat je moet aantonen dat je deze richtlijnen onderschrijft wanneer je in aanmerking wilt komen voor overheidssteun.
Indien overheidssteun niet aan de orde is, is naleving van de OESO MVO richtlijnen vrijwillig. Een uitzondering hierop is de richtlijn met het thema ‘Bestrijding van corruptie, omkopingsverzoeken en afpersing’. Deze zaken zijn in Nederland wettelijk verboden. De OESO richtlijnen voor MVO bij internationaal zakendoen zijn verdeeld over de volgende thema’s:
- Mensenrechten
- Werkgelegenheid en arbeidsverhoudingen
- Milieu
- Bestrijding van corruptie, omkopingsverzoeken en afpersing
- Consumentenbelangen
- Wetenschap en technologie
- Mededinging
- Belastingen
Voorbeelden van maatschappelijk verantwoord ondernemen
Unilever is een traditionele multinational met aandeelhouders die winst willen zien. In 2010 realiseerde CEO Paul Polman zich dat grote bedrijven een grote verantwoordelijkheid hebben. Hij wilde laten zien dat winst maken en het goede doen samen kunnen gaan.
Één van de doelstellingen was de levensstandaard van miljoenen mensen verhogen. Ze betalen niet alleen de werknemers van Unilever (ruim 150.000 wereldwijd) een eerlijk loon, maar dat eisen ze ook van hun leveranciers. En ander doel is de CO2-uitstoot in het productieproces verminderen.
Het bovenstaande voorbeeld is een voorbeeld van een traditioneel bedrijf dat een omslag maakt naar maatschappelijk verantwoord ondernemen en hun bestaande processen en producten probeert aan te passen. Er zijn ook bedrijven die van een specifiek MVO-aspect echt hun businessmodel maken.
Een voorbeeld hiervan is de Fairphone. De producent koopt materialen voor deze smartphone in bij individuele leveranciers, waardoor ze zeker weten dat de werknemers eerlijk behandeld worden. De tweede en derde versie van deze telefoon zijn zo opgebouwd dat je ook losse onderdelen kan vervangen, waardoor je minder snel een hele nieuwe telefoon nodig hebt.
MVO verslaglegging
Er zijn steeds meer consumenten die het belangrijk vinden om duurzame producten te kopen en diensten af te nemen bij een bedrijf dat verantwoord onderneemt. Daardoor is maatschappelijk verantwoord ondernemen ook vanuit commercieel oogpunt steeds interessanter geworden.
Daardoor is het fenomeen ‘greenwashing’ ontstaan. Dat betekent dat bedrijven zich groener voordoen dan ze daadwerkelijk zijn. Bijvoorbeeld reclame maken met een duurzame verpakking van gerecyclede materialen, terwijl het product dat erin zit nog steeds met kinderarbeid tot stand komt. Door dit soort praktijken gaan consumenten steeds meer informatie en transparantie verlangen.
Het wordt voor de belanghebbenden (stakeholders) van een onderneming steeds belangrijker om te weten wat een bedrijf echt doet op MVO gebied. Deze belanghebbenden zijn o.a. je klanten, personeel en aandeelhouders. Daarom is het een goed idee om naast een financieel verslag ook jaarlijks een MVO verslag te maken.
Daarin kan je laten zien wat je allemaal doet voor de maatschappij wat niet direct zichtbaar is voor de buitenwereld. Inmiddels zijn er voor grote bedrijven die serieuze duurzaamheidsverslagen willen maken twee richtlijnen: die van de Global Reporting Initiative (GRI) en die van de International Integrated Report Council (IIRC).