Voor ondernemers is het belangrijk om zelf pensioen op te bouwen, want er is geen werkgever die dit voor je regelt. Maar ook werknemers kunnen zelf extra pensioen opbouwen. Bijvoorbeeld omdat je een pensioengat hebt, of omdat je je pensioen via je werkgever niet voldoende vindt.
Er zijn verschillende manieren om zelf voor extra geld te zorgen voor na je pensionering. Je kunt gewoon sparen, beleggen, een lijfrenteverzekering afsluiten of geld storten op een lijfrente spaarrekening.
Elke optie heeft zijn voor- en nadelen. Maar voordat je een keuze maakt moet je eerst berekenen hoeveel geld je nodig hebt na je pensioen en hoeveel je nu hebt opgebouwd.
Het Nederlandse pensioenstelsel en de valkuilen
Het Nederlandse pensioenstelsel kent drie pijlers: 1: de AOW, 2: pensioen via een werkgever en 3: zelf opgebouwd pensioen/vermogen. De eerste pijler, AOW, krijgt in principe iedere Nederlander. Maar als je een tijd in het buitenland hebt gewoond krijg je minder. Hoeveel minder hangt af van hoe lang je in het buitenland hebt gewoond.
De tweede pijler, pensioen via je werkgever, is voor veel mensen een belangrijk deel van hun oudedagsvoorziening. Maar niet iedereen heeft pensioen via een werkgever. Ondernemers hebben dit vanzelfsprekend niet. Maar ook niet iedereen met een dienstverband valt onder een pensioenregeling. Vooral bij start-ups die niet onder een CAO vallen wordt geen pensioenregeling aangeboden. Dus soms is het ook nodig om zelf je pensioen te regelen wanneer je in loondienst bent.
De derde pijler is pensioen dat je zelf opbouwt. Dat kan in de vorm van spaargeld voor je oude dag of beleggingen. Andere opties hiervoor zijn een lijfrenteverzekering of een lijfrente spaarrekening. Voor ondernemers, of werknemers zonder pensioenregeling, kan de inleg van de lijfrenteproducten van de belasting aftrekbaar zijn.
Hoeveel heb je nodig?
De eerste vraag die je jezelf moet stellen wanneer je zelf aanvullend pensioen op wilt gaan bouwen is hoeveel geld je eigenlijk nodig hebt na je pensionering. Zijn je kinderen de deur uit, is je huis tegen die tijd afbetaald of wil je kleiner gaan wonen, dan zijn je maandlasten waarschijnlijk lager dan nu.
Aan de andere kant ga je je tijd ook ergens aan besteden. Heb je plannen om veel te gaan reizen, dan heb je daar ook geld voor nodig. Natuurlijk heb je geen glazen bol, maar het is wel handig om een beetje een idee te hebben van hoeveel geld je te besteden wilt hebben na je pensionering.
Hoeveel heb je nu opgebouwd?
De tweede vraag is hoeveel pensioen je nu al opgebouwd hebt. Wat je via je werkgever(s) hebt opgebouwd plus je AOW kun je inzien op mijnpensioenoverzicht.nl.
Van de pensioenregeling van je (voormalige) werkgever(s) krijg je jaarlijks een UPO (uniform pensioenoverzicht) waar ook op staat hoeveel pensioen je kunt verwachten als je op dezelfde manier doorgaat met pensioen opbouwen. Dit zijn nuttige cijfers om eens te bekijken om inzicht te krijgen in hoeveel pensioen je nu hebt opgebouwd. Zo kun je zelf je pensioen berekenen.
Vooral van zzp’ers is bekend dat ze vaak te weinig pensioen opbouwen. Ondernemers met personeel hebben vaak een grotere zaak die vermogen oplevert wanneer ze die verkopen, wat een onderdeel van hun pensioenvoorziening kan zijn. Voor zzp’ers geldt dit vaak niet, zeker niet wanneer ze als freelancer per uur betaald worden. Voor zzp’ers is het erg belangrijk om vroeg te beginnen met zelf extra pensioen opbouwen.
Hoe kun je zelf extra pensioen opbouwen
Nu je inzicht hebt in hoeveel je hebt opgebouwd en hoeveel je nodig denkt te hebben, kun je na gaan denken over hoe je zelf aanvullend pensioen wilt gaan opbouwen. Hieronder staan de meest gangbare mogelijkheden. Je kunt het extra pensioen dat je wilt opbouwen natuurlijk ook over deze mogelijkheden verdelen.
Sparen
Je kunt gewoon wat extra pensioen opbouwen via een normale spaarrekening. Wanneer je geld op een spaarrekening zet weet je in ieder geval dat het niet minder wordt, zoals bij beleggen kan gebeuren. Wel is de spaarrente al vele jaren lager dan de inflatie. Dat betekent dat je met het geld dat je op je spaarrekening zet in de toekomst steeds minder kan kopen.
Een ander nadeel is dat je vermogensbelasting gaat betalen wanneer je spaarsaldo boven een bepaalde grens komt.
Een groot voordeel van sparen op een spaarrekening is dat er verder geen voorwaarden aan zitten. Je kunt het opnemen wanneer je maar wilt. Wil je al eerder dan je AOW-leeftijd stoppen met werken, dan kun je van dit geld leven.
Beleggen
Een andere manier om extra pensioen op te bouwen is beleggen. Op lange termijn levert beleggen een veel hoger rendement op dan sparen. Extra pensioen opbouwen is een typisch lange termijn plan, waarbij beleggen in principe meer rendement op zal leveren. Veel mensen vinden beleggen spannend, omdat beurskoersen ook kunnen dalen. Wat nou als er vlak voor je geplande pensioendatum een beurscrash is?
Er wordt aangeraden om een hoeveelheid risico te nemen die bij je leeftijd past. Beleggen in aandelen levert meer op, maar heeft ook meer risico. Beleggen in obligaties levert minder op, maar heeft ook minder risico.
Wanneer je belegt voor extra pensioen is het verstandig om in je jonge jaren meer in aandelen te beleggen en naarmate je ouder wordt meer naar obligaties te verschuiven, zodat er geen grote schommelingen meer plaats zullen vinden vlak voor je pensioendatum.
Sommige aanbieders van beleggingsproducten, zoals Brand New Day, bieden lifecycle beleggen aan. Dat houdt in dat zij automatisch de verdeling van je beleggingen aanpassen wanneer je ouder wordt. Dit begint bijvoorbeeld 10 jaar voor je gewenste pensioendatum. Zo hoef je er zelf geen moeite voor te doen.
Een aantal voor- en nadelen van zelf beleggen voor je pensioen zijn hetzelfde als bij sparen. Vanaf een bepaalde grens ga je vermogensbelasting betalen, dat is een nadeel. Maar als je zelf belegt is je geld wel vrij opneembaar en kan je het ook gebruiken om met vervroegd pensioen te gaan.
Extra pensioen opbouwen met een lijfrenteverzekering
Een lijfrenteverzekering is een complexer product dan gewoon sparen of beleggen. Bij een lijfrenteverzekering leg je periodiek (bijvoorbeeld iedere maand) een bedrag in en daarmee bouw je kapitaal op. En later kun je van dit kapitaal een vaste uitkering krijgen. In het verleden hebben deze verzekeringen een slechte reputatie gekregen, omdat er vanwege hoge kosten veel minder vermogen werd opgebouwd dan de verzekerden dachten. Laat je altijd goed adviseren en lees de kleine lettertjes.
Een groot voordeel van een lijfrenteverzekering is dat de premie die je betaalt onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar is van de belasting. Bijvoorbeeld wanneer je een pensioentekort hebt. Op de website van Brand New Day en de belastingdienst kun je je ‘jaarruimte’ uitrekenen. Zo kun je berekenen hoeveel extra pensioen je zelf kunt opbouwen met belastingvoordeel.
Ondernemers kunnen hier zeker gebruik van maken, maar ook werknemers met een pensioentekort. Je kunt je jaarruimte nog van 7 jaar terug benutten. Wanneer de lijfrenteverzekering voor een pensioentekort is, dan is het opgebouwde vermogen ook vrijgesteld van vermogensbelasting.
Een ander voordeel is dat een lijfrenteverzekering uitkeert totdat je overlijdt. Wanneer je zelf hebt gespaard of belegd kan je geld opraken. Bij een lijfrente uitkering heb je gegarandeerd een inkomen voor de rest van je leven.
Het nadeel van een lijfrenteverzekering is dat je inleg in principe geblokkeerd is tot het vooraf afgesproken moment dat de uitkeringen ingaan. Het biedt minder flexibiliteit dan zelf sparen of beleggen.
De uitkering van je lijfrenteverzekering wordt belast als inkomen, maar waarschijnlijk valt deze uitkering in een lager belastingtarief dan aftrek van je inleg. Dus het blijft fiscaal voordelig.
Lijfrentesparen (banksparen)
Lijfrentesparen wordt ook wel banksparen genoemd. Dit is ook een manier om zelf extra pensioen op te bouwen. Je spaart geld op een geblokkeerde rekening met een vaste rente. Aan het eind van de looptijd moet je met het opgebouwde kapitaal een lijfrente aankopen. Daarmee ontvang je dus een uitkering voor de rest van je leven.
Het voordeel van lijfrentesparen ten opzichte van een lijfrenteverzekering is dat de kosten erg laag zijn. Als je jaarruimte hebt, dan kun je ook de inleg van je lijfrente spaarrekening aftrekken van je inkomstenbelasting en je opgebouwde vermogen is ook vrijgesteld van vermogensbelasting.
Lijfrentesparen kan overigens ook beleggen zijn, of een combinatie van beiden. Het heeft niet altijd deze naam. Bij aanbieder Brand New Day heet het bijvoorbeeld ‘pensioenrekening-beleggen’ of ‘pensioenrekening-sparen’. De voorwaarden zijn hetzelfde.
Je spaart belastingvriendelijk als je een pensioentekort hebt en vanaf je pensioendatum krijg je een periodieke uitkering. Over deze uitkering betaal je wel inkomstenbelasting. Op de website van Brand New Day kun je ook meteen je jaarruimte berekenen en kijken of je voor hun pensioenrekening in aanmerking komt.
Het nadeel van lijfrentesparen is dat je inleg geblokkeerd is. Je bent verplicht er aan het eind van de looptijd een lijfrente mee aan te kopen, waarvan je dus een periodieke uitkering krijgt. Het is niet zo vrij opneembaar als spaargeld of zelf belegd geld.