In theorie is het erg makkelijk om zzp’er (zelfstandige zonder personeel) te worden: inschrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK) en klaar is kees. Natuurlijk komt er wel wat meer bij kijken.
Je bent namelijk ondernemer geworden. Je moet aan klanten zien te komen. Mogelijk ben je ook ondernemer voor de inkomstenbelasting en omzetbelasting, maar misschien ook niet.
Je moet een formele administratie bij gaan houden. Je moet waarschijnlijk een aantal verzekeringen gaan afsluiten. Mogelijk kun je jezelf ook op een mooie leaseauto trakteren.
In dit artikel staan een aantal zaken waar je rekening mee moet houden wanneer je zzp’er wilt worden.
Wat is een zzp’er
Zzp’er staat voor zelfstandige zonder personeel. Het is eigenlijk een verzamelnaam voor alle kleine zelfstandigen die zonder personeel werken. Een zzp’er kan een webshophouder zijn, een waarnemend huisarts, een IT-projectleider, een journalist en ga zo maar door.
Formeel bestaat de zzp’er niet. Het is geen aparte rechtsvorm en de zzp’er staat nergens apart in de wet. Toch is de zzp’er een begrip en wordt er ook in de politiek volop over gesproken.
Je inschrijven bij de KvK
Zoals hierboven genoemd is zzp’er geen rechtsvorm. Hoe schrijf je je dan in bij de KvK? De meeste zzp’ers schrijven zich in als eenmanszaak of in sommige gevallen als een besloten vennootschap (bv). De keuze tussen deze twee rechtsvormen heeft gevolgen voor je aansprakelijkheid en het heeft fiscale gevolgen.
Je inschrijven bij de KvK kost ongeveer 50 euro. Deze kostenpost is eenmalig, je hoeft verder niet een jaarlijks bedrag aan de KvK te betalen om je inschrijving te behouden.
Voordelen van zzp’er worden ten opzichte van in dienstverband werken
Het meest genoemde voordeel van zzp’er zijn tegenover in loondienst zijn is de vrijheid. Je bent baas over je eigen tijd. Je hoeft je niet per sé aan kantoortijden te houden, of aan een vast aantal uren per week. Ook zit je niet vast aan een maximaal aantal vakantiedagen per jaar.
Een ander voordeel is de controle over de opdrachten die je aanneemt. Je hebt meer vrijheid om je op de dingen te richten die je echt leuk vindt en je kunt zorgen voor veel afwisseling in je werk.
Nadelen van zzp’er worden ten opzichte van in dienstverband werken
Natuurlijk is het leven als zzp’er niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Er kleven ook nadelen aan. Je hebt minder zekerheid over je inkomen. Als je even geen opdrachtgever hebt, dan heb je ook geen inkomen. Je wordt niet automatisch doorbetaald wanneer je ziek bent en wanneer je op vakantie bent. Je bouwt ook geen pensioen op via je werkgever.
Zzp’er en de belastingdienst
De belastingdienst hanteert een aantal criteria om te bepalen of zij je als ondernemer zien. De belastingdienst kijkt onder andere naar hoeveel winst je maakt, of je ondernemersrisico loopt, hoeveel opdrachtgevers je hebt, of je reclame maakt en hoeveel uren je aan je onderneming besteedt.
Als je voor de belastingdienst geen ondernemer bent betekent dit dat je geen recht hebt op een aantal aftrekposten voor ondernemers. Je kunt wel gewoon blijven werken als zzp’er, maar je inkomen geef je dan op als ‘inkomen uit overige werkzaamheden’ in plaats van als ‘winst uit onderneming’.
Voor een aantal ondernemersaftrekposten moet je aan een urencriterium voldoen. Dit criterium houdt in dat je 1225 uren per jaar in je onderneming moet steken. Dat gaat per kalenderjaar. Begin je pas in juli, dan is het nog steeds 1225 uur en niet de helft.
Ondernemer voor de omzetbelasting
Omdat het natuurlijk niet te begrijpelijk moet zijn kan het ook voorkomen dat je voor de inkomstenbelasting geen ondernemer bent, maar voor de omzetbelasting wel. Je krijgt dan van de belastingdienst te horen wanneer je aangifte moet doen voor je omzetbelasting. Meestal is dat per kwartaal.
Is je omzet minder dan 20.000 euro per jaar? Dan kun je in aanmerking komen voor de kleine ondernemersregeling (KOR). Dan ben je vrijgesteld van omzetbelasting. Vergeet niet het direct aan te geven wanneer je omzet toch boven de 20.000 euro komt.
Zzp’er worden naast je vaste baan
Officieel staat er niets in de weg om zzp’er te worden naast je vaste baan. Er zitten wel een paar praktische voor- en nadelen aan. Het belangrijkste voordeel is dat je altijd je vaste inkomsten nog hebt, dus dat je niet meteen afhankelijk bent van de inkomsten van je bedrijf. Je kunt rustig op zoek gaan naar je eigen klanten en je onderneming rustig opbouwen. Je zult je werkgever wel op de hoogte moeten stellen.
Wil je als zzp’er hetzelfde werk gaan doen als wat je in je vaste baan doet, dan ligt belangenverstrengeling op de loer.
Wanneer je als zzp’er er ook nog een vaste baan bij hebt is het ook moeilijk om aan het urencriterium te voldoen. 1225 uur naast een andere baan is al behoorlijk veel, maar je moet ook meer uren aan je onderneming besteden dan aan je uren in loondienst. Doe je dit niet, dan vervallen enkele belastingvoordelen.
Administratie
Wanneer je ondernemer bent, ben je verplicht om een goede administratie bij te houden. De belastingdienst is ook behoorlijk streng. Dien je je aangifte meer dan een week te laat in, betaal je te laat, of maak je een andere fout, dan krijg je al snel een boete.
Wanneer je zzp’er bent is je administratie waarschijnlijk redelijk eenvoudig en vind je het niet nodig om daar een dure adviseur voor in te schakelen. Toch is het wel verstandig om met een boekhoudpakket te werken. Zo voldoet je administratie automatisch aan de eisen van de belastingdienst. Voor zzp’ers zijn er al mogelijkheden voor enkele euro’s per maand.
Verzekeringen
Als zzp’er heb je mogelijk ook een aantal verzekeringen nodig. Welke precies, dat ligt aan het soort werk dat je doet. Heb je een webshop met een flinke voorraad, dan is een inboedelverzekering waarschijnlijk wel verstandig.
Een rechtsbijstandsverzekering en een aansprakelijkheidsverzekering zijn voor een aantal beroepen eigenlijk onmisbaar. Voor iedere zelfstandige is het ook essentieel om over een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) na te denken. Veel zzp’ers, zeker de starters, vinden het een te dure verzekering. Maar als je dit niet verzekert kom je compleet zonder inkomen te zitten wanneer je ziek wordt. Een alternatief voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering is een broodfonds.
Auto leasen
Ook als zzp’er kun je een auto leasen. Als zelfstandige zonder personeel heb je keuze tussen private lease en zakelijk leasen. Wat in jouw geval het gunstigst is hangt af van je situatie. De voornaamste factor is hoeveel kilometer je zakelijk rijdt per jaar en hoeveel kilometer privé. Paradoxaal genoeg is het meestal gunstiger om je auto zakelijk te rijden wanneer je privé de meeste kilometers maakt en andersom.
Geld lenen als zzp’er
Wanneer je als zzp’er geld wilt lenen voor privé doeleinden gaat het wat anders dan wanneer je een vaste baan hebt. Een privé lening kan voor een consumptief doeleinde zijn, zoals een nieuw interieur of een auto, of het kan gaan om een hypotheek voor een huis. In beide gevallen is het wel mogelijk om als zzp’er te lenen, maar je moet wel je winstcijfers van drie boekjaren kunnen laten zien. Wanneer je minder dan drie jaar als zzp’er werkt wordt geld lenen een stuk lastiger.
Zakelijke lening
Het is ook mogelijk om een zakelijke lening af te sluiten als zzp’er. Ook hiervoor heb je meestal jaarcijfers nodig. Wanneer je geld nodig hebt als startkapitaal heb je natuurlijk nog geen jaarcijfers van voorgaande jaren beschikbaar. Maar ook een startkapitaal lenen is mogelijk. Je moet dan wel een goed ondernemingsplan schrijven.
Wanneer de bank je geen lening wil verstrekken kun je ook nog een alternatief, zoals crowdfunding, proberen. Let er wel op dat je privé aansprakelijk bent wanneer je een eenmanszaak bent. Kun je de lening niet terugbetalen, dan kan de bank (of een andere schuldeiser) je privé bezit opeisen. Probeer dus risicovolle leningen te vermijden.